یادداشت با عنوان ؛نوع نگاه به مدل مدیریت شهری باید تخصصی محور باشد، نه سیاسی محور
نوع نگاه به مدل مدیریت شهری باید تخصصی محور باشد، نه سیاسی محور
شهر به عنوان یک نظام پویا بسرعت در حال تغییرو تحول است فارغ از ساختار کالبدی بیش از هرچیز باید به نگاه شهروندان، خواسته ها، علاقمندی ها، فرهنگ ها، شرایط اقلیمی، جغرافیایی، اقتصادی و کسب و کارشان توجه نمود، تا در مسیر تمدن شهر و شهرنشینی مدرن بر محور مدل مدیریت شهری تخصصی نه سیاسی قدم برداشت؛ از مهم ترین نقاط ضعف مدل رایج در مدیریت شهر های ایران می توان به:
1.عدم تفکیک مدیریت سیاسی از مدیریت تخصصی
2. محدود بودن وظایف نهاد های مدیریت شهری 3.یکسان بودن مدل اداره امور شهر در تمام شهرهای کشور 4.ضعف مکانیسم های نظارت و تعادل بخشی در تنظیم رابطه شورا و شهردار 5.عدم شکل گیری شوراهای محله ای و منطقه ای زیر مجموعه شوراهای شهر 6.نحوه انتخاب اعضای شورای شهر می باشد؛ در کشور ما که از سابقه چند هزار ساله در تمدن و فرهنگ برخوردار است و از طرفی در تلاش برای معرفی الگوهای اسلامی برای سایر کشورهای دنیا است توجه به هویت ملی و مذهبی بیش از پیش اهمیت یافته
است .
حال باید دید که چگونه می توان براساس فرهنگ و تمدن غنی ایرانی اسلامی و با در نظر گرفتن شرایط امروزی الگوهای مناسب تری برای مدیریت شهری به وجود آورد دستیابی به الگوی مناسب مدیریت شهری یکی از چالش های جوامع بشری امروز است و هر جامعه ای بنا به اولویت ها و ضرورت های پیش روی خود در تلاش برای به روز رسانی الگوهای توسعه است.
باتوجه به ظهور مشکلات امروزی در شهر ها همچون،ترافیک، آلودگی هوا، آلودگی صوتی، ازدحام، تراکم جمعیت،از خود بیگانگی، عدم تعلق و ازبین رفتن هویت شهرها در اثر کارکرد گرایی و الگو برداری های غربی ضرورت توجه به الگو های نشات گرفته از فرهنگ سنتی، عرفی و مذهبی بیش از پیش احساس می شود و این رویکرد راهکار هایی برای توانمند سازی هویت شهرهای امروز است؛جامعه بر مبنای ایدئولوژی و جهان بینی خود، روابط منحصر به فردی با محیط و انسان برقرار می سازد و محیط فیزیکی و اجتماعی از هر جهت نوع نگاه آن جامعه به جهان هستی می باشد و نیز از آنجایی که فرهنگ خاص هر جامعه،پذیرای الگوهایی متناسب با آن جامعه بوده و بعضی ها را رد می کند،
ارائه الگوی واحد و جهانی برای توسعه، قطعا محکوم به شکست و اجرایی نخواهد بود، بنابراین برای برنامه ریزی توسعه شهری نیاز است با بررسی شاخص های توسعه جهانی ،تطبیق و تنظیم آن با ایدئولوژی و نیز فرهنگ خاص هر جامعه، شاخص های توسعه شهری مجددا تعریف، طراحی شده و الگوی توسعه مخصوص آن جامعه شهری به دست آید. در نهایت مدل مدیریت شهری،یکی از موضوعات کلیدی در ارتباط با نحوه اداره شهرهاست؛ تجربیات جهانی نشانگر کاربرد مدل های گوناگون اما برخوردار از تعاریف، ویژگی ها و چهارچوب نهادی و قانونی مشخص است؛ در ایران با وجود سابقه یک صد ساله تشکیل نهاد شهرداری، تاکنون در هیچ یک از متون قانونی، نامی از مدل مدیریت شهری تخصصی محور برده نشده است؛
با این حال بررسی سیر تطور مدل های مدیریت شهری در ایران نشان می دهد تاکنون مدل "شورا- شهردار" رایج ترین مدل مدیریت شهری بوده که سایه نگاه سیاسی محور برآن اولویت بیشتر نسبت به نگاه تخصصی محور داشته است.
✍محمد جواد پورملکی کارشناس ارشد مدیریت شهری مرکزپژوهش و مطالعات راهبردی شورای اسلامی شهر کرج