پایگاه خبری نورا نیوز پشت چراغ قرمز كه می رسيم دو اتومبيل ، پژو ٢٠٦ آلبالويي رنگ را كه خانمی راننده آن است در برگرفته اند ؛ مي انديشم فرهنگ رانندگی در كشور ما در سطح نازلی قرار دارد و گاهی ابتدايی ترين قوانين راهنمايی و رانندگی از سوی رانندگان زير پا گذاشته می شود اما تلخ ترين شكستن ها زمانی اتفاق می افتد كه زنان شكننده قانون می شوند.

محال است راننده باشید و صحنه رانندگی آهسته، با احتیاط و با سرعت کم یک خانم در خیابان یا بزرگراه را ندیده باشید. یا خانمی که صندلی ماشین را تا جایی که می شده جلو داده و شق و رق برای تسلط بیشتر بر همه زوایای ماشین دو دستش را به فرمان اتومبیل چسبانده و مرتب آینه‌ها و اطراف را می‌پاید. یا استیصال یک راننده زن در هنگام پارک دوبل، دور زدن و یا حتی نیم کلاج و البته صحنه ی کلافه شدن و بوق زدن های مکرر و حتی بد و بیراه رانندگان دیگر هنگامی که رانندگی بد خانم اختلال در ترافیک ایجاد کرده است…

دیدن این صحنه ها حتی اگر یک بار در کل عمر هم اتفاق افتاده باشد، یک گزاره ی تغییرناپذیر را در ذهن ایجاد می کند: “زن ها بد رانندگی می کنند”؛ یک گزاره که به واسطه تکرار در شنیده شدنش، برای خیلی ها تبدیل به باور شده و هر چقدر هم مثال نقضش پیدا شود، باز در این باور تغییری ایجاد نمی کند. با این که در دهه‌های گذشته تعداد رانندگان زن در همه جای کشور خصوصا کلانشهرها رو به افزایش است، و البته کیفیت رانندگی آن ها هر روز بهتر و بهتر می شود، اما باز هم رانندگی خانم ها مورد تمسخر واقع می شود و گزاره ی معروفی که در بالا اشاره شد، عمومیت داده می شود. اما آیا هنوز هم رانندگی زنان بدتر از مردان است یا این باور پذیرفته شده می بایست تغییر کند؟

این که این باور دقیقا از چه زمانی شکل گرفته معلوم نیست اما دلیل آن را می توان از ابعاد مختلف بررسی و درباره تک تک آن ها بحث کرد. به عقیده کارشناسان جامعه شناس و روان شناس، تفاوت های جسمی، روانی و اجتماعی، تفاوت در ساختار مغز زن و مرد و حتی تفاوت در ژنتیک و توانایی های شناختی موجب می شود که زنان و مردان رانندگی متفاوت ازهم داشته باشند.

زن ها محتاطند نه کم مهارت

تفاوت های زیستی و روانی زن و مرد باعث می شود که این دو جنس در مهارت‌های مختلف، عملکرد مختلف داشته باشند. یکی از این مهارت ها همین رانندگی است. سرهنگ دکتر علیرضا اسماعیلی، استادیار دانشگاه علوم انتظامی در کتاب تفاوت زن و مرد در رانندگی که انتشارات همین دانشگاه منتشر کرده است، به این اختلافات اشاره می کند. به نوشته او طبق تحقیقات انجام شده، میزان ریسک پذیری خانم ها در رانندگی کمتر از آقایان است.

در این کتاب آمده که برخی تصور می کنند راننده خوب کسی است که خصلت های مردانه در رانندگی اش داشته باشد در حالی که زنان رانندگی را جزئی از شخصیت خود نمی بینند.

از طرف دیگر، تحقیقات نشان داده که زنان کمتر به تخلف می پردازند و قانون پذیری آن ها بیشتر از مردان است. که متاسفانه همین قانون پذیر بودن گاها نشانه ی کم مهارت بودن زن تلقی می شود.

کار عیب و عار نیست

زهرا موسوی راننده تاکسی است دو فرزند دارد و ۱۰ سال است که به عنوان سرپرست خانوار مشغول به فعالیت است با خوشرویی با من هم کلام می شود و در پاسخ به سئوالم می گوید: کار عیب و عار نیست. هر شخصی بنابر تخصص خود می تواند پا به عرصه کسب و کار بگذارد و به این ترتیب از قابلیت ها و کارایی خود بهترین بهره برداری را داشته باشد. امروزه شاهد حضور گسترده زنان در عرصه های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و… هستیم.

هم اکنون دیگر مرد و زن بودن هیچ معذوریتی ندارد

راننده دیگری در خیابان شهید بهشتی کرج درباره شغلش می‌گوید: مهم‌ترین مساله شرایط فرهنگی جامعه ماست، چرا که سال‌هاست این حرفه شغلی مردانه محسوب شده است و حتی بنابر باور فرهنگی این شغل برای مردها چندان مقبولیت ندارد. این در حالی است که امروزه زنان وارد این عرصه اشتغال شده اند، بنابراین نظرات متعدد درباره‌اش بسیاراست. زینب می افزاید: خوشبختانه تصور ناخوشایند نسبت به این شغل بسیار کم شده است، در حالی که سال‌ها قبل که من جزو محدود راننده‌های شهر بودم حتی زنان با تعجب و تردید سوار خودروام می شدند. به گفته او خوشبختانه شیوه خدمات دهی زنان راننده در بهبود نگرش مردم به این شغل مؤثر بوده است.

با این تفاسیر، به نظر می رسد وقت آن رسیده که این باور در بین مردم خصوصا آقایان تغییر کند، به شرط آن که خانم ها هم تلاش کنند تا صحنه هایی که ابتدای این نوشتار آمد، کمتر به چشم بیایند و در ذهن نقش ببندند .